HABER
odmiana i użycie czasownika być w hiszpańskim
Ile jest czasowników być w języku hiszpańskim?
Język hiszpański posiada aż 3 czasowniki, które będą odpowiadały naszemu polskiemu czasownikowi być: SER, ESTAR i HABER.
O czasowniku ser, jego odmianie i zastosowaniu, możecie przeczytać w odrębnym wpisie.
Dziś natomiast pod lupę weźmiemy inny czasownik.
Użycie czasownika HABER
W języku hiszpańskim czasownik ten pełni kilka funkcji.
Po pierwsze jest to czasownik posiłkowy przy tworzeniu takich czasów jak np. Pretérito Perfecto czy Pretérito Pluscamperfeco (o tym przeczytacie niżej :).
Czasownik ten odmienia się przez wszystkie czasy, ale nas w tej chwili najbardziej interesowała będzie inna funkcja, którą spełnia, czyli informowanie nas o tym, czy coś istnieje.
HAY, czyli angielskie
“there is, there are”
Forma ta jest przez nas używana po to, by opisać, że coś po prostu istnieje.
W tej sytuacji ilość form, które będziecie musieli zapamiętać będzie dość ogarniczona – na szczęście.
Jeśli chcemy powiedzieć, że coś istnieje odmiana czasownika ograniczy się do używania tylko form w 3 osobie liczby pojedynczej. Odpowiednio dla hiszpańskich czasów, będą to poniższe formy.
| Presente de Indicativo | hay |
| Pretérito Imperfecto de Indicativo | había |
| Indefinido | hubo |
| Futuro Imperfecto (Simple) | habrá |
| Condicional Simple | habría |
| Pretérito Perfecto | ha habido |
| Pretérito Pluscuamperfecto | había habido |
| Futuro Perfecto (Compuesto) | habrá habido |
| Condicional Compuesto (Perfecto) | habría habido |
| Presente de Subjuntivo | haya |
| Imperfecto de Subjuntivo | hubiera / hubiese |
| Futuro de Subjuntivo | hubiere |
| Pretérito Perfecto de Subjuntivo | haya habido |
| Pluscuamperfecto de Subjuntivo | hubiera/hubiese habido |
Czasownik haber: użycie formy hay
Hay
ćwiczenia
Zacznijmy od czegoś prostego 🙂
Ćwiczenie 1: Użyj w poniższych zdaniach formy hay i zwróć uwagę, przed jakimi wyrazami występuje.
W tych zdaniach używamy hay, by stwierdzić, że coś istnieje, nie istnieje lub zapytać, czy istnieje.
Ćwiczenie 2: Zaznacz w zdaniach wyrazy, które nie powinny się tam znaleźć. Zastanów się dlaczego nie możemy łączyć hay z pewnymi słowami.
Ćwiczenie 3: Jeśli znasz już czasownik estar i wiesz kiedy go używać, sprawdź, czy potrafisz rozróżnić użycie hay i estar w tych ćwiczeniach.
INDICATIVO
czyli tryb oznajmujący
CZASY PROSTE
| yo | he |
| tú | has |
| él/ella/usted | ha / hay |
| nosotros/nosotras | hemos |
| vosotros/vosotras | habéis |
| ellos/ellas/ustedes | han |
| yo | había |
| tú | habías |
| él/ella/usted | había |
| nosotros/nosotras | habíamos |
| vosotros/vosotras | habíais |
| ellos/ellas/ustedes | habían |
| yo | hube |
| tú | hubiste |
| él/ella/usted | hubo |
| nosotros/nosotras | hubimos |
| vosotros/vosotras | hubisteis |
| ellos/ellas/ustedes | hubieron |
| yo | habré |
| tú | habrás |
| él/ella/usted | habrá |
| nosotros/nosotras | habremos |
| vosotros/vosotras | habréis |
| ellos/ellas/ustedes | habrán |
| yo | habría |
| tú | habrías |
| él/ella/usted | habría |
| nosotros/nosotras | habríamos |
| vosotros/vosotras | habríais |
| ellos/ellas/ustedes | habrían |
CZASY ZŁOŻONE
| yo | he | habido |
| tú | has | habido |
| él/ella/usted | ha | habido |
| nosotros/nosotras | hemos | habido |
| vosotros/vosotras | habéis | habido |
| ellos/ellas/ustedes | han | habido |
| yo | había | habido |
| tú | habías | habido |
| él/ella/usted | había | habido |
| nosotros/nosotras | habíamos | habido |
| vosotros/vosotras | habíais | habido |
| ellos/ellas/ustedes | habían | habido |
| yo | habré | habido |
| tú | habrás | habido |
| él/ella/usted | habrá | habido |
| nosotros/nosotras | habremos | habido |
| vosotros/vosotras | habréis | habido |
| ellos/ellas/ustedes | habrán | habido |
| yo | habría | habido |
| tú | habrías | habido |
| él/ella/usted | habría | habido |
| nosotros/nosotras | habríamos | habido |
| vosotros/vosotras | habríais | habido |
| ellos/ellas/ustedes | habrían | habido |
SUBJUNTIVO
czyli tryb łączący
| yo | haya |
| tú | hayas |
| él/ella/usted | haya |
| nosotros/nosotras | hayamos |
| vosotros/vosotras | hayáis |
| ellos/ellas/ustedes | hayan |
| yo | hubiera / hubiese |
| tú | hubieras / hubieses |
| él/ella/usted | hubiera / hubiese |
| nosotros/nosotras | hubiéramos / hubiésemos |
| vosotros/vosotras | hubierais / hubieseis |
| ellos/ellas/ustedes | hubieran / hubiesen |
| yo | haya | habido |
| tú | hayas | habido |
| él/ella/usted | haya | habido |
| nosotros/nosotras | hayamos | habido |
| vosotros/vosotras | hayáis | habido |
| ellos/ellas/ustedes | hayan | habido |
| yo | hubiera/hubiese | habido |
| tú | hubieras/hubieses | habido |
| él/ella/usted | hubiera/hubiese | habido |
| nosotros/nosotras | hubiéramos/hubiésemos | habido |
| vosotros/vosotras | hubierais/hubieseis | habido |
| ellos/ellas/ustedes | hubieran/hubiesen | habido |
| yo | hubiere |
| tú | hubieres |
| él/ella/usted | hubiere |
| nosotros/nosotras | hubiéremos |
| vosotros/vosotras | hubiereis |
| ellos/ellas/ustedes | hubieren |
Bob Budowniczy, czyli czasownik, który buduje
Jeśli nie zwróciliście jeszcze uwagi na tabele z odmianami tego hiszpańskiego czasownika to już Wam mówię, o co chodzi i po co komu tyle form.
Pełni on funkcję czasownika posiłkowego i służy do budowania czasów złożonych.
Skoro nazywamy je złożonymi to znaczy, że składać muszą się (w tym przypadku) z dwóch części: odpowiednio odmienionego haber i formy participio.
Co możemy z jego pomocą zbudować?
1. Pretérito Perfecto de Indicativo (to taki prawie angielski Present Perfect)
- He hablado con él. (Rozmawiałem z nim.)
- Has visto la película? (Czy widziałeś ten film?)
2. Pluscuamperfecto de Indicativo (czas zaprzeszły, angielski Past Perfect z dodatkami)
- Había hablado con ella antes. (Rozmawiałem z nią wcześniej.)
- Habías visto la película antes? (Czy widziałeś ten film wcześniej?)
3. Futuro Perfecto (czas przyszły złożony)
- Habremos salido antes de las ocho. (Wyjdziemy przed 8.)
4. Condicional Perfecto (tryb przypuszczający, idealny do zdań warunkowych)
- Habría hablado con ellos si hubiera tenido tiempo.
(Porozmawiałbym z nimi, gdybym miał czas.) - Habrías visto la película si hubieras llegado más temprano. (Zobaczyłbyś ten film, gdybyś przybył wcześniej.)
5. Pretérito Perfecto de Subjuntivo (budzący postrach tryb łączący)
6. Pretérito Pluscuamperfecto de Subjuntivo (kolejny tryb łączący. Też mówią, że straszny)
Jak widać więc, możliwości jest sporo. Wierzę, że w końcu uda mi się stworzyć wpis o każdym z tych czasów. Dżast bi pejszynt!
Plusem tego wszystkiego jest to, że tylko raz musimy nauczyć się form participio, którego używamy jako drugiego składnika tych czasów i trybów.
Natomiast haber ma swoje różne formy w zależności od czasu.
Dramy nie ma. Jak to mówi stare chińskie przysłowie
“Lepsze to niż Indefinido”.
A w celu nauki participio odsyłam do jednej z moich ulubionych stron.
Pisałam to do Was z wyspy. Kuchennej wyspy.
